The Portrait of The Artist as a Young Prostitute
Το Πορτραίτο του Καλλιτέχνη ως Νεαρή Πόρνη
Για πολλά χρόνια, το Υπουργείο Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας υιοθέτησε το όρο «αρτίστα» για να αναφέρεται σε γυναίκες που έρχονταν στο νησί, συχνά αφού είχαν εξαπατηθεί, πιεστεί ή εξαναγκαστεί, για να δουλέψουν ως χορεύτριες (διάβαζε: πόρνες) σε πορνεία - τα οποία αποκαλούνταν ευφημιστικά «καμπαρέ». Τη δεκαετία του ενενήντα, όταν τρεις νεαροί μουσικοί, μία γυναίκα και δύο άντρες, από μια χώρα της Ανατολικής Ευρώπης αιτήθηκαν άδεια εργασίας, οι γραφειοκράτες δεν κατάφεραν να διακρίνουν ανάμεσα σε «καλλιτέχνης» και «αρτίστα». Όσο ταλαντούχοι κι αν ήταν αυτοί οι νέοι, συμπεριλήφθηκαν στην ίδια κατηγορία με τις «αρτίστες» και έπρεπε να υπογράψουν τον ίδιο τύπο συμβολαίου, σύμφωνα με τους όρους του οποίου υποχρεώνονταν, μεταξύ άλλων, να συμμετέχουν σε όλα τα σώου στην πίστα και να μένουν στο κλαμπ μέχρι την ώρα που έκλεινε. Το συμβόλαιο προέβλεπε επίσης τακτικές εξετάσεις αίματος για τον ιό ΗΙV, τη σύφιλη και την ηπατίτιδα Β. Ήταν αυτό ένα αθώο, αν και ανόητο, λάθος ή μια συμπαιγνία του κράτους με τον εργοδότη, τον ατζέντη και τον σωματέμπορο, σε μια εξάσκηση βιο-εξουσίας; Τι είδους μηχανισμοί εφαρμόστηκαν; Ήταν αυτό απλά απότοκο άγνοιας ή, μάλλον, μια μέθοδος ελέγχου πάνω σε αυτό που προσλαμβανόταν ως ξένο, ως παραβατικό, ως ο μεγάλος Άλλος;
Οι μετακινήσεις των λαών είναι παλιές όσο η ανθρωπότητα. Για χιλιετίες, ακόμα και μετά που οι κοινωνίες άρχισαν να εγκαθίστανται σε πόλεις, οι άνθρωποι συνέχισαν να μετακινούνται σαν νομάδες – τέτοιου είδους μετακινήσεις για εγκατάσταση σε άλλους τόπους, μετέφεραν ιδέες, προϊόντα και διαφορετικές αντιλήψεις για τον κόσμο και τη ζωή και είχαν ως αποτέλεσμα τεράστιες προόδους του πολιτισμού. Τίποτα δεν μπορεί να τις σταματήσει, ούτε τα φανταστικά ούτε τα πραγματικά τείχη. Ούτε θα ήταν επιθυμητό να σταματήσουν. Το θέμα, ωστόσο, δεν είναι το αναπόφευκτο της δημογραφικής ρευστότητας, αλλά η σύντηξη την οποία προκαλεί. Κυνηγούμε το χιμαιρικό όνειρο μιας απόλυτα ομοιογενούς κοινωνίας ή δεχόμαστε με χαρά μια πιο πολυδιάστατη κοινωνική δομή;
Ποιοι άνθρωποι και πώς αφομοιώνονται στην κοινωνική τάξη της Κύπρου; Ποιος είναι ο ρόλος του κράτους; Σε ποιο βαθμό τα άτομα και οι θεσμοί υποχωρούν στην παράνοια και τη νοοτροπία της πολιορκίας; Βλέπουμε τους νεόφερτους ως ίσους με εμάς ή ως φτωχούς υποτακτικούς, από τη μια, και εύπορους ανώτερους από την άλλη; Μπορούμε να διακρίνουμε τις εναλλακτικές τους κουλτούρες, μπορούμε να μάθουμε από αυτούς ή μήπως τους μειώνουμε σε καθαρές οικονομικές σχέσεις, πουλώντας στους πλούσιους και εκμεταλλευόμενοι τους φτωχούς από αυτούς; Όταν το ταλέντο και οι ικανότητες έρχονται έξωθεν νιώθουμε τυχεροί ή αισθανόμαστε απειλή; Τι βλέπουμε σε αυτούς τους ανθρώπους που μιλούν άλλες γλώσσες και έχουν δέρμα διαφορετικό από το δικό μας; Κακοποιούς και πόρνες; Απελπισμένους τυχοδιώκτες; Άτυχους ή ανίκανους ανθρώπους που φθονούν τον παράδεισό μας; Προλετάριους στην ανέχεια που αρκούνται στο να δουλεύουν για μισθούς πείνας;
Θα αποποιούμασταν με χαρά κάποια από τα προνόμιά μας ή θα ενδυναμώσουμε βολικά τις δομές εξουσίας μας με διαδικασίες ελέγχου μεταμφιεσμένες σε μέτρα και κανονισμούς εθνικής ασφάλειας, υγείας, εργασίας και φορολογίας; Τι εξυπηρετούν τέτοια σχήματα πρόληψης, πέρα από την επιβεβαίωση της κρατικής εξουσίας πάνω στις ζωές και τα σώματα των υποκειμένων;
Αφιερωμένο σε όλες εκείνες τις γυναίκες που παραπλανήθηκαν και παγιδεύτηκαν σε απάνθρωπες συνθήκες ενώ κυνηγούσαν τα όνειρά τους.
Γιάννος Οικονόμου
2017
For many years, the Ministry of Interiors of the Cyprus Republic adopted the slang word “artista” for women who were brought to the island, often through deceit, coercion and sometimes by force, to work as go-go dancers (see prostitutes) in brothels, euphemistically called “cabarets”. When in the 90s three young musicians, two women and a man, from an Eastern European country applied for a working visa, the bureaucrats failed to distinguish the difference between the word “artist/performer” and “artista”. Gifted though they were, they fell into the same category as “artistes” and had to sign the same type of contract, that stipulated clauses such as participating in all floor shows and staying around in the club until closing time. Their obligation included the humiliation of regular blood tests for HIV, syphilis and hepatitis B. Was this an innocent, if idiotic mistake, or the state in collusion with the employer, the agent and the pimp exercising bio-power? What kind of mechanisms were employed? Did this blunder not only reveal ignorance but also a method of controlling what is perceived as foreign, transgressive, the big Other?
Movement of people is as old as humanity. For millennia, even after fixed-in-place organized societies came about, people have always moved about as nomads – such movements, the settling elsewhere, bringing other ideas, products and life/worldviews with them, is what has resulted in great advances in civilization. Nothing can stop it, imaginary walls or real ones, nor is it desirable to do so but the issue is not the inevitability of the demographic flux but the outcome of this fusion. Do we seek a chimerical dream of total homogeneity in our society or do we happily adopt a multi-dimensional structure?
Closer to home which people are assimilated into the social order of Cyprus, and how? What is the role of the state? To what extend do individuals and institutions give in to the siege mentality? Do we see equals in our newcomers or impoverished subordinates and affluent superiors? Can we discern alternative cultures in them, can we learn from them or do we dehumanise them in pure economic relations, selling to the rich and exploiting the poor? When talent and skill come from outside, do we feel blessed or threatened? What do we see in those humans talking in other languages and having a different complexion from ours? Vagabonds and prostitutes? Desperate opportunists? Unlucky or incompetent people who envy our paradise? Dispossessed proletariats who are content to work for almost nothing?
Are we happy to relinquish some of our privileges or will we conveniently fortify our power structures with control processes masked as national security, health, labour, tax or safety regulations? What do such prevention schemes serve, apart from a confirmation of the state power over the lives and the bodies of the subject?
Dedicated to those women who have been misled and trapped in inhuman conditions pursuing their dreams.
Yiannos Economou
2017
Εγκατάσταση με φωτογραφίες, αρχειακό υλικό των αιτήσεων για άδεια εργασίας από τους μουσικούς, τα ιατρικά τους μητρώα των εξετάσεων στις οποίες έπρεπε να υποβάλλονται κάθε τρεις μήνες, τα συμβόλαια και άλλα χαρτιά από τις περιοδίες τους στην Κύπρο τη δεκαετία του ‘90. Από την άλλη, τα ακαδημαϊκά τους διαπιστευτήρια, άρθρα, διατριβές κλπ
Installation with photographs, archive material of the musicians’ visa applications, their medical records of the examinations that all three had to go through every three months, their contracts and other documents form their time in Cyprus at the 90s. On the other hand, their academic credentials, articles, thesis etc.